Piękne, barwne i pachnące ogrody to moje marzenie. Między innymi dlatego kupiłam na Mazurach ziemię, by móc się na niej ogrodowo realizować. Kocham kwiaty, warzywa, owoce, zioła. Uwielbiam spędzać czas w ogrodzie i na moich pachnących, kwietnych łąkach...
Z reguły na opakowaniu jest podana głębokość siewu.
A gdy nie ma i nie chce się przeszukiwać internetu, co wtedy?
Tu poniżej wskazówki.
Indianka
Siew nasion na właściwym poziomie
Głębokość siewu nasion często decyduje o efektach uprawy. Umieszczenie ich na odpowiedniej głębokości zapewnia bowiem optymalne warunki, które zdrowemu materiałowi siewnemu dobrej jakości, umożliwiają szybkie kiełkowanie i równomierne wschody.
Kiełkowanie nasion zależy od wielu czynników, m.in. od wilgotności, temperatury oraz dostępu światła i tlenu. Czynniki te zmieniają się wraz z głębokością w profilu gleby. Im bliżej powierzchni znajdą się nasiona, tym wyższą będą miały temperaturę, lepszy dostęp tlenu i światła, a gleba lub podłoże będą stawiały mniejszy opór podczas kiełkowania, zwykle niższa jednak będzie wilgotność. W wielu badaniach stwierdzono, że utrudniona wymiana gazowa, zmniejszenie zawartości tlenu oraz wzrost zawartości dwutlenku węgla, które następują wraz ze zwiększeniem głębokości siewu, wpływają negatywnie na kiełkowanie nasion. Za optymalną dla procesu kiełkowania nasion uznano wilgotność wynoszącą 50–60% pełnej pojemności wodnej.
Warto pamiętać, że na głębokość siewu wpływają przede wszystkim – wielkość nasion i sposób ich kiełkowania oraz rodzaj i wilgotność gleby, a także termin siewu. Zwykle przyjmuje się, że grubość warstwy okrywającej nasiona powinna być 3–4-krotnie większa od ich średnicy. Mniejsze nasiona, takich gatunków, jak marchew, pietruszka, czy cebula należy umieszczać na głębokości 1–3 cm, natomiast większe, np. dyni, na głębokości 3–4 cm, grochu – 2–6 cm, a bobu – 4–6 cm. Zalecana głębokość siewu wybranych gatunków warzyw przedstawiona jest w tabeli.
Głębokość siewu a typ gleby Zalecane głębokości siewu nasion mieszczą się w pewnych przedziałach. Związane jest to z typem gleby, tj. jej składem mechanicznym oraz czynnikami zmiennymi takimi, jak: wilgotność, temperatura i stopień spulchnienia. Na glebach cięższych, zwykle zasobniejszych w wodę w wierzchnich warstwach, nasiona zaleca się siać płycej, natomiast na glebach lżejszych, w celu zapewnienia odpowiedniej wilgotności, głębiej. Głębszy siew nasion należy też zastosować na narażonych na silną erozję glebach torfowych.
Warunki panujące w glebie zależą nie tylko od jej rodzaju, ale także od sposobu jej przygotowania. Wszelkie zabiegi uprawowe powinny być tak przeprowadzone, aby zapewnić kiełkującym nasionom przede wszystkim odpowiednią ilość powietrza i wody. Głębokość uprawy przedsiewnej powinna być zgodna z zasadą; „tak głęboko, jak to konieczne i tak płytko, jak to możliwe”. Ma to przede wszystkim zapobiec przesuszeniu oraz zaskorupianiu się gleby, które mogłyby utrudniać kiełkowanie i wschody nasion. Na glebach lekkich zabiegi uprawowe należy ograniczyć do minimum w celu uniknięcia zbędnego ugniatania gleby, ograniczenia strat wody i zmniejszenia tempa rozkładu materii organicznej. Szczególnego traktowania wymagają gleby torfowe, ze względu na specyficzną, włóknistą strukturę, która zwiększa podatność na przesuszenie i rozpylenie.
Termin siewu, sposób kiełkowania, chemiczne zwalczanie chwastów Głębokość siewu nasion, jak już wcześniej zostało zaznaczone, zależy również od terminu siewu. Wczesną wiosną, gdy wierzchnia warstwa gleby jest zazwyczaj dostatecznie wilgotna, nasiona można wysiewać płycej. Natomiast w późniejszych terminach, kiedy temperatura powietrza rośnie, a z nią również ryzyko przesuszenia wierzchniej warstwy gleby nasiona należy siać głębiej. Ponadto głębokość siewu związana jest także ze sposobem kiełkowania nasion. Część roślin warzywnych (fasola zwykła, ogórek, rzodkiewka) kiełkuje epigeicznie, czyli ich liścienie w czasie kiełkowania wydostają się nad powierzchnię gleby, natomiast inne gatunki (groch, fasola wielokwiatowa, bób) kiełkują hypogeicznie, zostawiając liścienie w glebie lub podłożu. W związku z tym siew nasion kiełkujących epigeicznie powinien być płytszy niż, zbliżonych pod względem wielkości, nasion kiełkujących hypogeicznie.
Należy także pamiętać, iż przy prowadzeniu chemicznej ochrony roślin warzywnych przed chwastami, w przypadku wielu herbicydów zastosowanych przed lub tuż po siewie, konieczne jest wykonanie siewu nieznacznie głębiej. Szczególną uwagę należy zwrócić na głębokość siewu nasion cebuli. Drobne nasiona tego gatunku wysiewa się dość płytko, tj. na głębokość 1–3 cm. Jednak w produkcji towarowej zaleca się siew na głębokość minimum 2 cm. Jest to związane z ochroną siewek cebuli przed ewentualnymi uszkodzeniami spowodowanymi przez zastosowane przed wschodami roślin herbicydy, do których mogłoby dojść zwłaszcza na glebach lżejszych. Zbyt płytki siew cebuli może także niekiedy doprowadzić do uszkodzenia siewek. Gdy kolankowato zgięty liścień wyciąga zbyt wcześnie swój krótszy koniec, na którym znajduje się nasienie, ponad powierzchnię gleby. Prowadzi to do szybkiego wysychania nasienia i zatrzymania przewodzenia substancji odżywczych z nasienia do zarodka, zanim jeszcze nastąpi całkowite wykorzystanie materiałów zapasowych.
Głębszy siew sprawdza się też w rejonach i okresach o niedostatecznej ilości opadów. Zapewnia bowiem znacznie lepsze warunki wilgotnościowe do kiełkowania nasion. Ponadto warunki wilgotnościowe i temperaturowe, panujące w głębszych warstwach gleby, są bardziej stabilne, co pozytywnie wpływa na kiełkowanie i rozwój siewek. Umieszczenie nasion na większej głębokości zapobiega również wymyciu ich przez ulewne deszcze. Przy głębszym siewie obserwuje się też intensywniejszy wzrost korzeni i lepsze umocowanie roślin w glebie, które zwiększa ich wytrzymałość na wiatr. Jednak głębszy siew to między innymi gorsza wymiana gazowa i większa zawartość dwutlenku węgla w stosunku do tlenu w strefie kiełkowania nasion. Warunki te powodują, że nasiona znacznie dłużej wschodzą, siewki mają mniejszy wigor oraz większą podatność na infekcje, co w wielu przypadkach prowadzi do gnicia i obumarcia, a w efekcie końcowym do zmniejszenia obsady roślin na polu. Ponadto, siewki wyrastające z większej głębokości tracą więcej substancji zapasowych zgromadzonych w nasionach na przebicie się przez glebę i wydostanie na powierzchnię. W związku z tym są też zwykle mniejsze, mają mniej liści o mniejszej powierzchni, co z kolei osłabia proces fotosyntezy i hamuje dalszy ich rozwój. Osłabione siewki są w większym stopniu podatne na porażenie przez choroby i szkodniki w porównaniu z roślinami rozwijającymi się prawidłowo oraz narażone na zacienienie przez rozwijające się bardziej intensywnie od nich chwasty.
[NEW_PAGE]Nie za płytko Z kolei płytszy siew nasion na ogół przyspiesza ich kiełkowanie, polepsza wschody i zwiększa przeżywalność siewek. Rośliny są szybciej zdolne do fotosyntezy, co sprzyja ich rozwojowi i ma istotny wpływ na plonowanie. Płytszy siew zaleca się stosować przede wszystkim na glebach cięższych i wilgotnych. Niebezpieczny może być zbyt płytki siew na glebach lekkich, szczególnie tych narażonych na silne wiatry, gdyż może dojść do przemieszczania się wierzchniej warstwy gleby i odkrywania nasion. Przy zbyt płytkim siewie nasiona nie są też dostatecznie chronione przed zbyt wysokimi lub niskimi temperaturami, a także wahaniami temperatury, co wywołuje u nich stres i może prowadzić do zaburzeń rozwojowych. Natomiast niewystarczająca ilość wody, na skutek zbyt płytkiego siewu, prowadzi do opóźnienia kiełkowania lub wysychania nasion oraz bardzo słabego rozwoju korzeni.
Odpowiednia głębokość siewu i staranne przykrycie nasion zapewniają nie tylko dobre warunki do kiełkowania i wschodów, ale także pozwalają uzyskać silne i zdrowe siewki, co zmniejsza ryzyko ich obumierania. Dzięki temu nie zmienia się liczebność roślin na jednostce powierzchni uprawnej, producent nie ponosi więc strat finansowych, a rośliny mając podobne warunki do rozwoju są bardziej wyrównane. W przypadku siewu ozimego, np. cebuli, głębokość siewu wpływa również na efekty przezimowania roślin.
Ważne jest też, aby siew na całym polu był wykonany na tę samą głębokość. Pozwala to uzyskać szybkie i równomierne wschody, a także wyrównany dalszy wzrost i rozwój wszystkich roślin. W przypadku warzyw korzeniowych stała głębokość siewu zapewnia wyrównane i niewystające zbytnio ponad powierzchnię gleby części użytkowe.
Zagęszczenie gleby Stwierdzono, że na głębokość siewu nasion istotny wpływ ma stan gleby (zagęszczenie). Zbyt luźna gleba sprzyja wysychaniu nasion, natomiast zbyt zbita utrudnia ich kiełkowanie.
Aby osiągnąć odpowiednią jakość siewu, trzeba jednak nie tylko starannie przygotować glebę, ale i dobrze ustawić siewnik. Podczas wykonywania siewu nasion nie należy zbytnio się śpieszyć, aby uniknąć tzw. podskakiwania redlic, co przy stosunkowo małym zakresie głębokości siewu jest bardzo ważne.
Marchew jest warzywem znanym już od czasów starożytnych, jednak wtedy jej smak znacznie różnił się od dzisiejszego, słodkiego i pysznego, za który tak ją cenimy. Dziś jest powszechnie dostępnym warzywem o pięknym, pomarańczowym zabarwieniu. Oprócz najbardziej nam znanych odmian pomarańczowych, są wśród marchewek także odmiany białe, żółte, a nawet ciemnofioletowe.
Marchew jest zdrowa i pożywna. Jedzenie marchwi ma dobroczynny wpływ na nasz organizm - działa wzmacniająco i bakteriobójczo, a dzięki zawartości beta karotenu (prowitaminy A) ma bardzo korzystny wpływ na nasz wzrok. Beta-karoten ma również silne działanie antyoksydacyjne, wpływa na obniżenie poziomu cholesterolu we krwi i wzmacnia układ immunologiczny. Ponadto marchewka ma dużo witamin: B1, B2, B6, C, E, PP, K. Ma też sporo wapnia, potasu, żelaza, miedzi, fosforu, a nawet jodu. Ze względu na wysoką zawartość mikro- i makroelementów oraz flawonoidów zapobiega przedwczesnemu starzenie się organizmu, a także dobrze wpływa na stan skóry, paznokci i włosów.
Marchewka jest tanią, zdrową, sycącą i niskokaloryczną przekąską, bowiem 100 g dostarcza nam około 35 kcal. Marchewki są pyszne zarówno na surowo, jak i ugotowane. Spożywamy je w postaci surówek, soków, przecierów, dodajemy do zup, sosów, sałatek. Pomimo, że marchewka jest warzywem, rewelacyjnie sprawdza się także jako składnik ciast. Wykorzystanie do nich marchewki wzięło się najprawdopodobniej stąd, że ma ona w sobie dużą ilość cukru, znacznie większą niż inne warzywa.
Uprawa marchwi jest dosyć łatwa i poradzi sobie z nią nawet początkujący ogrodnik. Jeśli więc mamy możliwość, najlepiej wyhodować ją samemu - marchew z własnego ogródka jest najzdrowsza i najsmaczniejsza.
Uprawa
Marchew to roślina dwuletnia. W pierwszym roku tworzy korzeń i rozetę liści, w drugim - łodygę z kwiatostanem. W naszych ogrodach jest uprawiana jako roślina jednoroczna, gdyż częścią jadalną jest korzeń. Możemy uprawiać różne jej odmiany: wczesne, średnio wczesne, średnio późne i późne. Siejemy ją wprost do gruntu. Zwykle jest uprawiana jako plon główny, gdyż jest warzywem o długim okresie wegetacji, ale może też być uprawiana jako poplon.
Marchew lubi stanowiska słoneczne, ponieważ korzystnie wpływają na zawartość beta karotenu i cukru w korzeniach. Dobrze udaje się na piaszczysto-gliniastych glebach o dużej zawartości próchnicy, o przepuszczalnym podłożu. Wymagania marchwi co do składników pokarmowych zależą od tego, na jakiej glebie ją uprawiamy. Zwykle wymagania te są średnie, ale jeśli gleba jest zasobna w próchnicę, możemy marchew zaliczyć do warzyw o niskich wymaganiach pokarmowych. Najodpowiedniejsza dla marchwi jest gleba o lekko kwaśnym odczynie, nie lubi ona gleb zasadowych, a zwłaszcza wapniowych.
Rozwidlanie się korzeni
Zapewnienie marchwi odpowiednich warunków jest bardzo ważne, ponieważ w warunkach niekorzystnych jej korzenie mogą pękać i rozwidlać się. Zjawisko rozwidlania się korzeni pojawia się, gdy marchew uprawiamy na ziemiach zbyt ciężkich, zaskorupiających się, o podwyższonym poziomie wód gruntowych, kamienistych. Z tego względu na glebach ciężkich i gliniastych korzystna jest uprawa w redlinach, która zapewnia marchwi lepsze warunki wzrostu i rozwoju, i ogranicza rozwidlanie. Zjawisko to może być też spowodowane uprawą bezpośrednio po nawożeniu obornikiem. Nie należy dopuszczać do przesuszenia gleby, ponieważ zbyt duże wahania wilgotności podłoża również mogą je spowodować. Może być również objawem atakowania marchwi przez szkodniki, na przykład przez połyśnicę marchwiankę, ważne jest więc przestrzeganie odpowiedniego zmianowania, by ograniczyć ich występowanie.
Zmianowanie
W ogródku warzywnym najłatwiej jest zaplanować zmianowanie według tego, ile mamy miejsca i jakie warzywa chcemy uprawiać na naszych grządkach. Wtedy możemy wybrać najbardziej odpowiedni dla nas rodzaj zmianowania i ułożyć według niego plan naszego ogródka na kolejnych kilka lat.
Zmianowanie ze względu na wymagania pokarmowe roślin: W tym systemie marchew nie powinna więc być wysiewana w tym samym miejscu częściej, niż raz na trzy lata. Marchew należy do grupy roślin o średnich wymaganiach pokarmowych, należy więc sadzić ją po roślinach o wymaganiach niskich.
Zmianowanie według pokrewieństwa roślin: Dzięki temu eliminujemy występowanie chorób i szkodników właściwych dla danego gatunku. Marchew należy do rodziny baldaszkowatych, więc unikamy sadzenia jej na grządkach, na których rosły w poprzednim roku inny rośliny z tej grupy.
Zmianowanie według podziału na rośliny korzeniowe, liściowe, kwiatowe, owocowe i nasienne: Marchew jako roślina korzeniowa nie powinna być sadzona po innych roślinach korzeniowych. Sadzimy ją po roślinach liściowych.
Zmianowanie ze względu na rośliny korzeniące się płytko i głęboko: Marchew korzeni się głęboko, więc wysiewamy ją po roślinach o płytkim systemie korzeniowym.
Uprawa współrzędna
W uprawie współrzędnej najlepszym sąsiadem dla marchwi jest cebula - zmniejsza zagrożenie porażenia marchwi przez połyśnicę marchwiankę. Marchew może również rosnąć w towarzystwie porów i kopru. Olejki eteryczne kopru odstraszają szkodniki. Niewskazanym zaś sąsiedztwem są dla marchwi pomidory. W pobliżu grządek warto również posadzić aksamitki, które chronią glebę przed nicieniami, a swoim zapachem odstraszają szkodniki.
Siew
Marchew możemy uprawiać na dwa sposoby - na płasko i w redlinach. Na glebach piaszczystych, przepuszczalnych lepiej wybrać ten pierwszy sposób, jeśli mamy glebę ciężką, gliniastą - ten drugi. Na glebach piaszczysto-gliniastych sprawdzą się oba sposoby. Przy uprawie w redlinach kłopotliwe bywa czasem odchwaszczanie grządek, ponieważ zdarza się, że w czasie pielenia ziemia z redlin się obsypuje. Aby redliny były równe, możemy rozciągnąć sznurek i wykonać je wzdłuż niego. Podobnie z siewem - jeśli chcemy mieć równe rządki, siejmy wzdłuż sznurka. Przy siewie możemy również użyć specjalnego znacznika do znaczenia grządek. Znaczniki takie są dostępne w centrach ogrodniczych.
W zależności od odmiany marchew wysiewamy w różnym terminie. Odmiany wczesne i średnio wczesne, przeznaczone na zbiór wiosenny i letni, wysiewamy w końcu marca i kwietniu, przeznaczone na zbiór jesienny w maju i na początku czerwca. Wysiewamy ją w rzędach odległych o 20-30 cm, na głębokość 1-2 cm. Powinna być siana w wilgotną glebę, najlepiej w dni pochmurne. Ponieważ nasiona są bardzo drobne, aby ułatwić sobie wysiew, można wymieszać je z piaskiem. Ponieważ marchew wschodzi dosyć długo, często problemem jest odchwaszczanie grządek, bo marchewki jeszcze nie widać, a chwasty niestety rosną bujnie. Dobrym sposobem może być dodanie do nasion marchwi nasion rzodkiewki, które kiełkują bardzo szybko i wskażą nam dokładnie, gdzie rośnie nasza marchew. Wtedy bez obaw możemy odchwaszczać i spulchniać grządki.
Na rynku ogrodniczym nasiona niektórych warzyw, między innymi właśnie marchwi, są dostępne również na taśmach. Taśma ułatwia nam wysiew i eliminuje zabieg przerywania marchwi.
Nawożenie marchwi
Marchew należy do roślin o średnich wymaganiach pokarmowych. Ma niskie wymagania w stosunku do fosforu, średnie do azotu, a wysokie - do potasu. Przy każdym sposobie nawożenia należy pamiętać, by przemieszać je z górną warstwą gleby za pomocą szpadla lub wideł.
pH gleby
Dla marchwi najodpowiedniejsze to 6,0 - 6,5. Dobrze jest zbadać pH gleby za pomocąkwasomierza lub miernika ogrodniczego i w miarę potrzeb, zakwasić lub odkwasić glebę. Przy odkwaszaniu należy pamiętać, że wapnowania gleby, które zwykle w tym celu wykonujemy, nie należy przeprowadzać w tym samym sezonie, w którym chcemy uprawiać marchew, ponieważ nie lubi ona świeżo wapnowanych gleb. Należy przeprowadzić je przynajmniej rok wcześniej.
Nawozy organiczne
W uprawie marchwi możemy stosować:
obornik przekompostowany - marchew uprawiamy w trzecim roku po oborniku,
Niestety, nie wiedziałam, że będzie w maju przymrozek i dzień przed nim odkryłam moje truskawki także kwiaty zmarzły, ale widzę, że mimo mrozu część kwiatów wygląda w porządku, także mam nadzieję, że trochę owoców jednak będę miała na spróbowanie.
Ja nie stosuję nawozów sztucznych, tylko obornik i rośliny wzbogacające glebę, czyli motylkowe.
Dzisiaj posiałam w inspekcie pomidorki koktajlowe, papryczkę, melony.
Wyrośniętą rozsadę wysadzę w pole, gdzie się rozrośnie swobodnie.
Za oknem grzmi. Będzie padał deszcz. Podleje obsiane już grządki.
Nadszedł ten dzień, że przestałam się mieścić z moimi pomysłami w ogrodzie, więc wyszłam poza ogród.
Urządziłam nowy klomb kwiatowy przy zachodniej ścianie stajni, tuż przy wejściu do ogrodu. Ziemia tu gliniasta, jałowa, w sam raz miejsce dla niewymagającej maciejki.
Kwiatuszki ma ta roślinka niepozorne: malutkie, liliowo różowe, ale za to pięknie pachnie wieczorami.
Ponad 1/3 działki obsiana. Indianka posiała duże spektrum różnorodnych warzyw, ale to jeszcze nie koniec. Ma do wysiania jeszcze kilkanaście innych gatunków roślin jadalnych. Ku chwale zdrowia!
Indianka ogrodowa
Kto je świeże polskie 🇵🇱 warzywa i sałatki, Ten jest jak Indianka - piękny i gładki 😁
Pogoda do siania i sadzenia doskonała: ciepło, wilgotno, pochmurno.
Jutro kontynuacja.
Gdy urośnie i zakwitnie to co ja dzisiaj posiałam - będzie pięknie!
Nocą zrobiłam przegląd nasion, które mam, bo dnia szkoda - lepiej w ogrodzie być i pracować.
Mam różne, fajne rośliny do posiania. Mam mnóstwo nasion, ale za mało ziemi przygotowanej do siewu, aby wszystkie wysiać. Dlatego postanowiłam część roślin posadzić w nietypowym miejscu. O tem, potem.
Indianka
wtorek, 14 maja 2019
Rośliny się nie rozrosną się, bo są w koszykach. Kamienie pokazują w którym miejscu są rośliny w koszykach, żebym ich niechcący nie wykopała.
Kamienie jako obramowanie jest to element dekoracyjny i porządkujący. W obramowaniach są posadzone rośliny wieloletnie czyli byliny. Dodatkowo w obramowania będą wsiane kwiaty jednoroczne wysokie, a wokół obramowań niskie. Taka ciekawa kompozycja kwiatowa ma powstać
Kurki byłam zmuszona zamknąć w zagrodzie, gdyż za dużo lisów się kręci w pobliżu, a ja zostałam pozbawiona mojego owczarka azjatyckiego przez złodziejkę Elżbietę Kozłowską z fundacji Molosy Adopcje. Ukradła mojego psa i jego rodowód by sprzedać i zarobić na mojej psinie, a mnie nie stać na drugiego takiego psa :(
Wykonanie: Główki mniszka ułożyłam na białym papierze i odstawiłam (na ok. 1 – 2 godz.), aby pozbyć się ewentualnych „żyjątek”. Polecam też obejrzeć je przed włożeniem do garnka. Główki wrzuciłam do garnka, dodałam wyszorowaną, pokrojoną w plasterki cytrynę, zalałam wodą i gotowałam przez ok.15-20 min. od momentu zagotowania. Następnie odstawiałam na dobę, aby mlecze mogły oddać to, co w nich najlepsze. Po tym czasie odcedziłam napar przez pieluchę tetrową (można użyć gazy) do garnka, wsypałam cukier, dodałam sok z cytryny i gotowałam na małym ogniu bez przykrycia, co jakiś czas mieszając do uzyskania konsystencji syropu (ok. 1,5 h – 3 h). Przelałam go do wyparzonych słoików, odwracając do góry dnem. Z podanych proporcji wychodzą ok. 3 – 4 słoiki o pojemności 250 ml.
SYROP Z MNISZKA lekarskiego - PRZEPIS na leczniczy miód z kwiatów mlecza
2018-04-30
Monika Majewska
Syrop z mniszka lekarskiego ma m.in. działanie przeciwwirusowe i przeciwzapalne, dlatego najczęściej jest stosowany w leczeniu bólu gardła i kaszlu. Dzięki zawartości wielu cennych witamin i minerałów może być stosowany także w celu leczenia dolegliwości żołądkowych czy infekcji skórnych. Sprawdź przepis na pyszny syrop miodowy z mniszka lekarskiego i przekonaj się o jego wyjątkowych właściwościach.
Syrop z kwiatów mniszka lekarskiego jest najczęściej stosowany w celu łagodzenia bólu gardła i leczenia infekcji górnych dróg oddechowych.
Jednak miód z mniszka lekarskiego, poza właściwościami przeciwzapalnymi i przeciwwirusowymi, ma także właściwości przeciwmiażdżycowe, żółciopędne i odtruwające, dlatego powinien się znaleźć w wielu domowych apteczkach.
Kiedy i gdzie zbierać kwiaty mniszka lekarskiego?
Kwiaty mniszka lekarskiego najlepiej zbierać w maju, ponieważ wtedy są najbardziej dojrzałe i nie mają charakterystycznego posmaku goryczy.
Należy zbierać je w słoneczny dzień, koniecznie przed południem, kiedy kwiat jest najbardziej otwarty. Zebrane o tej porze dnia płatki mają najwięcej smaku i aromatu.
Przed przygotowaniem syropu kwiaty mniszka lekarskiego należy rozłożyć na białym papierze - dzięki temu łatwiej będzie nam zobaczyć i usunąć wszystkie owady.
Uwaga! Nie należy zbierać kwiatów mniszka rosnących przy drogach oraz na polach (ze względu na ryzyko, że są skażone pestycydami). Najlepiej zbierać kwiaty rosnące na łąkach.
Przygotowanie: kwiaty mlecza włóż do garnka, zalej zimną wodą i gotuj na małym ogniu przez ok. 15 min. Następnie garnek odstaw na dobę w chłodne miejsce.
Po 24 godzinach wywar odcedź przez sito i dodaj do niego sok z cytryn oraz cukier. Całość wymieszaj i gotuj na małym ogniu do czasu, aż uzyskasz konsystencję lejącego miodu (ok. 2 godzin).
Tak powstały syrop przelej do słoiczków. Termin ważności domowego syropu z mniszka mija po kilku miesiącach od daty przygotowania.
Przepis na miodek z mniszka lekarskiego [#TO WIDEO]
Mniszek mi zakwitł na łąkach. Pora, by zerwać i zrobić miodzik mniszkowy i zapasy tego ziela.
Indianka
Mniszek lekarski – właściwości zdrowotne i zastosowanie
Mniszek lekarski (Taraxacum officinale) zwany mleczem, dmuchawcem, brodawnikiem, męską stałością, wilczym zębem, wolim okiem, popią główką, żabim kwiatem, gołębim grochem, mlecznicą, hetmańską buławą, rośnie na łąkach, miedzach, nieużytkach, trawnikach, polach i przydróżkach. Występuje w Azji, obu Amerykach oraz w Europie. W Polsce nie ma chyba człowieka, który nie wiedziałby jak wygląda ta roślina.
Mniszek lekarski jest rośliną wieloletnią, osiągającą do 40-50 cm wysokości. Posiada długi, gruby, żółtawo-szarawy, wewnątrz biały korzeń typu palowego. Łodygi są bezlistne i puste w środku. Liście dmuchawca są długie 10-25 cm, lancetowate, bardziej lub mniej pierzasto wycięte. Mniszek kwitnie od kwietnia do lipca i jesienią po raz drugi, ma kwiaty żółte, języczkowate, zebrane w koszyczek kwiatowy otulony ciemnozielonymi listkami. Po przekwitnięciu kwiatostan przypomina białą, puchową kulę, a owocem mlecznicy jest tzw. niełupka. Wszystkie części rośliny mają biały sok mleczny.
Choć cała roślina wykazuje właściwości oczyszczające organizm człowieka z toksyn i złogów oraz wzmacniające, to na szczególne uznanie zasługują jej korzenie i łodygi. To właśnie korzenie i łodygi mniszka lekarskiego są najczęściej wykorzystywane do produkcji naturalnych preparatów leczniczych.
Pąki kwiatowe należy zrywać wczesną wiosną bez szypułek w początkowej fazie kwitnienia, gdy koszyczki są jeszcze zamknięte, w dni słoneczne. Liście najsmaczniejsze są od kwietnia do czerwca, zbierane przed kwitnieniem rośliny. Korzenie mniszka należy wykopywać jesienią (październik, listopad) są wtedy najmniej włókniste.
Mniszek lekarski ma wiele właściwości leczniczych, wyciągi z tej uprawianej na plantacjach, jak i ogólnie wszędobylskiej rośliny, stosowane są w wielu preparatach farmaceutycznych. Wyciągi z mniszka lekarskiego występują w lekach na schorzenia wątroby, trzustki, nerek, kuracji oczyszczających, preparatach obniżających poziom cukru we krwi. W aptekach można zakupić preparaty z dodatkiem mniszka w postaci herbat, syropów, maści, tabletek lub soku.
Jednakże jeżeli dolegliwości nie są bardzo zaawansowane lub chcemy przedwcześnie im zapobiegać lub po prostu urozmaicić swoje doznania kulinarne i zadbać o zdrowie i samopoczucie można wykorzystać dar natury bez zażywania syntetycznych leków i preparatów. Zastosowanie w warunkach domowych popularnego chwastu i wykorzystanie jego właściwości, choć nie należy do prostych czynności, jest wszechstronne.
Mniszek lekarski doskonale urozmaica smak wielu potraw (sałatek, zup, koktajli), można z niego przyrządzić „miód” niczym z pszczelego ula, kawę „zbożową”, preparaty lecznicze typu maści, napary, herbaty, okłady.
Właściwości i zastosowanie Mniszka lekarskiego
Ziołolecznictwo wykorzystuje przede wszystkim działanie oczyszczające mniszka lekarskiego wpływając na prawidłowe funkcjonowanie jednego z ważniejszych organów organizmu człowieka – wątrobę. W wątrobie obok wszechstronnej detoksykacji odbywa się produkcja żółci, która jest odpowiedzialna za prawidłowy proces trawienia tłuszczy. Wątroba jest wspaniałym organem organizmu człowieka często nazywanym, nie bezpodstawnie, głównym prywatnym „laboratorium”. Choć jest jedynym organem należącym do przewodu pokarmowego posiadającym właściwości regeneracyjne, czyli potrafi się odbudować, to człowiek powinien otaczać ja szczególną troską i nie dopuszczać do jej zniszczenia poprzez nieodpowiednią dietę i tryb życia. Narząd ten spełnia ponad 500 funkcji, do jej zadań należy m.in. przechowywanie składników odżywczych, a także filtrowanie i przetwarzanie związków chemicznych znajdujących się w pożywieniu.
Mniszek przez działanie na wątrobę wzmacnia i wzbogaca apetyt, zmniejsza przekrwienie w jamie brzusznej i osłabia stany skurczowe w przewodach żółciowych i w pęcherzyku żółciowym.
Mniszek dzięki substancją goryczkowym, trój terpenom, inulinie, inozytolu, cholinie i mannitolu jest rośliną żółciotwórczą i żółciopędną. Preparaty z mniszka pobudzają wątrobę i przewody żółciowe ułatwiając przepływ żółci do dwunastnicy. Substancje aktywne mlecza zwiększają wydzielanie soku żołądkowego przez co ułatwiają trawienie spożywanych pokarmów oraz regulację wypróżnień. Polepszenie metabolizmu sprzyja odchudzaniu, dzięki czemu mniszka lekarskiego można zaliczyć do produktów pomocnych przy redukcji masy ciała.
Poza dobroczynnym wpływem na układ pokarmowy spożywanie mniszka lekarskiego znajduje również zastosowanie w leczeniu dróg moczowych, liście mniszka zawierają witaminę C oraz kwas foliowy, a także wiele składników mineralnych (potas, mangan, żelazo, wapń). Spożywane na surowo w postaci surówek bezpośrednio po zbiorze lub suszone w postaci herbatek są naturalnym diuretykiem(środkiem moczopędnym), pomagającym wydalać związki azotowe z moczem.
Mniszek lekarski jest również sprzymierzeńcem cukrzyków w początkowym okresie ich choroby, obniża poziom glukozy we krwi. Za te dobroczynne właściwości odpowiada polisacharyd – inulina będąca rozpuszczalną frakcją błonnika.
Witaminy, sole mineralne, terpeny, kwasy organiczne znajdujące się w dmuchawcu są pomocne w kuracjach oczyszczających krew, poprawiają krążenie przez co wpływa na poprawę pracy wszystkich komórek i organów organizmu w tym na prawidłową pracę mózgu.
Mniszek lekarski dzięki zawartości witaminy C i kwasów organicznych wykazuje właściwości przeciwgnilne i przeciwszkorbutowe.
Mleczko mniszka zawiera żywice o charakterze zbliżonym do kauczuku, kwasy organiczne, przeciwutleniacze i związki antybakteryjne i wirusowe, dzięki czemu doskonale sprawdza się jako środek lekarski na wszelkiego rodzaju przypadłości skórne. Mlecznobiały sok wyciśnięty z łodyg i korzeni pomaga zwalczyć kurzajki, brodawki, trądzik, łupież.
Preparaty z korzenia mniszka posiadają również łagodne właściwości przeczyszczające oraz przyśpieszają regenerację uszkodzonych tkanek.
Napary z liści mleczu działają przeciwgorączkowo i przeciwkaszlowo oraz eliminują nadmiar kwasu moczowego, przez co zwalcza zapalenie stawów (dna) i zapobiega powstawaniu kamienicy dróg moczowych.
Napary z kwiatów mniszka regulują pracę jajników i cykli miesiączkowych, a to dzięki obecności prowitaminy A, flawonoidów i kwasu foliowego.
Mniszek lekarski działa antynowotworowo. Jedne z najnowszych badań naukowych wykazały, że mniszek lekarski jest jednym z lepszych leków w walce z komórkami rakowymi. Występujące w korzeniu mniszka lekarskiego substancje aktywne zwalczają zaatakowane komórki nie uszkadzając zdrowych. W typowym leczeniu chemioterapii czy radioterapii poprzez ingerencję na obszar zaatakowanych tkanek zniszczeniu ulegają również komórki niezawierające zmian nowotworowych. Dlatego mówi się, że leczenie nowotworów przy zastosowaniu potocznego chwastu ma wiele możliwości rozwoju we współczesnym świecie, gdzie choroby nowotworowe zaczynają dotykać coraz większej grupy osób. Badania przeprowadzone na Wydziale Chemii i Biochemii Uniwersytetu Windsor w Kanadzie wykryły, że picie herbaty z mniszka lekarskiego wpływa na rozpad komórek rakowych w ciągu 48 godzin, zaś zdrowe pozostają w całości.
Zastosowanie Mniszka lekarskiego w kuchni i nie tylko
Na użytek wewnętrzny
Napar: 50g korzeni i liści, kwiatu lub samego korzenia, wsypać do 1 litra wody. Gotować 2 minuty. Parzyc 10 minut pod przykryciem, przecedzić. Popijać ½ szklanki dziennie na 30 minut przed posiłkami.
Napar z korzeni i liści. Stosować przy chorobach dróg żółciowych, wątroby, dróg moczowych, niestrawności, zaparciach nawykowych, miażdżycy, trądziku, wysypkach skórnych, złej przemianie materii.
Napar z kwiatu. Stosować przy zaburzeniach miesiączkowania, skąpych krwawieniach, niedomodze jajników, zapaleniu przydatków.
Napar z korzenia. Stosować przy schorzeniach wątroby, kamienicy żółciowej, krwawieniach wewnętrznych, chorobach nowotworowych.
Nalewka alkoholowa: na soku z mniszka lub syropie*, stosować przy chorobach dróg żółciowych, niestrawności 15-20 kropli na wodę, 2-3 razy dziennie przy posiłkach.
*sok z mniszka lekarskiego (succus taraxaci – jest w aptekach) lub wyciśnięty z oczyszczonych korzeni mniszka lekarskiego lub syrop: około 250 koszyczków kwiatowych zalać 1 litrem wody i gotować przez 5 minut. Odstawić na godzinę, po czym odcedzić odwar. Odwar gotować na lekkim ogniu przez 3-5 godzin, mieszając i nie doprowadzając do wrzenia. Dodać 1 kg cukru i sok wyciśnięty z cytryny i dokładnie wymieszać.
Wino na kwiatach mniszka: 250 g kwiatu, 1 kg cukru, 2 litry wody, 5 dag drożdży winnych nastawić w ciemnym miejscu na kilka tygodni, zlać wino do butelek i przechowywać
w ciemnym miejscu. Stosować dwa razy dziennie malutki kieliszek na dolegliwości trawienne i kobiece.
Sałatki, syropy, napoje, zupy – sposoby przyrządzania według przepisów lub uznania.
Na użytek zewnętrzny
Mleczko białe: Świeżo zerwana roślina wydziela mleczko, którym należy posmarować kurzajki i brodawki.
Piśmiennictwo
Scott-Moncrieff Ch. , ABC witamin, naturalne źródła niezbędnych składników odżywczych. , Świat Książki, Warszawa 2005
Skarżyński A., Magia ziół. , wydawnictwo Alfa, warszawa 1991
Szymanderska H. , Z łąki na talerz. , Świat Książki, Warszawa 2015
Bebłowska B. , Guzowska J. , Rośliny lecznicze opis, zbiór, zastosowanie. Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1987
Dzisiaj rano gdy się obudziłam, byłam bardzo senna i niesamowicie zmęczona. Potem jednak wstałam, zjadłam jajka ugotowane na miękko i ruszyłam do ogrodu.
Wkopałam różę. Posiałam nasturcję, groszek pachnący oraz buraka liściowego. Podlałam też siewki w inspektach.
Potem zjadłam obiad, a wraz z nim gotowaną pokrzywę.
Pokrzywy ci u mnie dostatek, więc warto korzystać i zrobić zapasy.
Na polu kwitnie też mniszek lekarski.
Indianka
Pokrzywa
Foto: Melica / ShutterstockPokrzywa wzmacnia organizm, poprawia cerę i włosy. Jak ją stosować?
Sezon na pokrzywę właśnie trwa. Zgodnie ze sztuką zielarską roślinę tę powinno się zbierać w kwietniu i w maju, zanim zacznie kwitnąć. Najbardziej wartościowych jest kilka górnych listków każdej łodygi. Wybierajmy miejsca położone z daleka od źródeł zanieczyszczeń – dużych miast, dróg czy zakładów przemysłowych. Następnie możemy ususzyć ziele na herbatkę albo przygotowywać z niego potrawy lub soki. Jeśli nie mamy dostępu do zdrowej, świeżej pokrzywy, zaufajmy firmom farmaceutycznym i zielarskim, które mają w swojej ofercie produkty z tą rośliną lub jej ekstraktami.
Niezależnie od tego, czy zbierzemy ją sami, czy kupimy, pokrzywę warto stosować. Na co pomaga to pospolite zioło?
Właściwości pokrzywy doceniali już Hipokrates i święta Hildegarda z Bingen. Jest to jedna z najcenniejszych roślin stosowanych w fitoterapii. To ważne źródło witamin (A, z grupy B, C, E i K) oraz minerałów (takich jak wapń, magnez, żelazo, krzem, fosfor czy mangan), a także antyoksydantów. Surowcem używanym w ziołolecznictwie są przede wszystkim liście pokrzywy, w niektórych przypadkach stosuje się także korzeń. Działanie tego zioła jest bardzo wszechstronne:
Ze względu na swoje właściwości antybakteryjne pokrzywa bywa nazywana naturalnym antybiotykiem.
Pokrzywę stosuje się przy takich dolegliwościach, jak:
zatrucia, biegunka
reumatyzm
trądzik
infekcje wirusowe i bakteryjne (w tym przeziębienie, grypa, infekcje dróg moczowych)
kamica nerkowa
bóle stawów
alergie
anemia
wypadanie włosów
Pokrzywa na cerę, włosy i paznokcie
Ze względu na zawartość krzemu, pokrzywa świetnie wpływa nie tylko na zdrowie, ale także na urodę. Krzem gra bowiem ważną rolę w procesie powstawania kreatyny – białka, które jest głównym budulcem skóry, włosów i paznokci. Pokrzywa łagodzi stany zapalne skóry, wzmacnia pasma i płytkę paznokciową oraz przyspiesza ich wzrost, a także przeciwdziała łupieżowi.
Pokrzywa na oczyszczanie organizmu i odchudzanie
Moczopędne działanie pokrzywy oraz jej pozytywny wpływ na układ trawienny sprawiają, że osoby będące na dietach odchudzających i oczyszczających chętnie po nią sięgają. Warto jednak pamiętać, że nie jest to "cudowny środek", który zastąpi zdrową dietę i ćwiczenia, a jedynie może wzmocnić ich efekty.
Pokrzywa zwyczajna czy indyjska?
Oprócz naszej rodzimej pokrzywy w medycynie stosuje się także pokrzywę indyjską. To różne rośliny o nieco odmiennym działaniu. Tę pochodzącą z Indii uważa się przede wszystkim za środek wspomagający utratę wagi. Odpowiadać ma za to substancja zwana forskoliną, która według niektórych badań przyspiesza spalanie tkanki tłuszczowej.
Jak stosować pokrzywę?
Zioło to można stosować wewnętrznie – w postaci naparów lub soków – oraz zewnętrznie, robiąc okłady na skórę lub płukanki na włosy.
Pokrzywa do picia
Najpopularniejszym sposobem zażywania pokrzywy jest picie naparu z jej ziela. Jak go przyrządzić? Garść świeżych liści (lub łyżkę suszonych) wsypujemy do filiżanki, zalewamy wrzątkiem i przykrywamy. Po dziesięciu minutach odcedzamy i pijemy. Jeśli chodzi o dawkowanie, nie powinno się przekraczać czterech filiżanek herbatki dziennie.
Jak stosować pokrzywę?
Zioło to można stosować wewnętrznie – w postaci naparów lub soków – oraz zewnętrznie, robiąc okłady na skórę lub płukanki na włosy.
Pokrzywa do picia
Najpopularniejszym sposobem zażywania pokrzywy jest picie naparu z jej ziela. Jak go przyrządzić? Garść świeżych liści (lub łyżkę suszonych) wsypujemy do filiżanki, zalewamy wrzątkiem i przykrywamy. Po dziesięciu minutach odcedzamy i pijemy. Jeśli chodzi o dawkowanie, nie powinno się przekraczać czterech filiżanek herbatki dziennie.
Ostudzonego naparu możemy używać także do włosów. Po umyciu szamponem wystarczy dokładnie spłukać je wodą, a następnie wypłukać ponownie – tym razem herbatką z pokrzywy – i pozostawić do wyschnięcia. Regularnie powtarzany zabieg wzmocni pasma, a skórę głowy uchroni przed łojotokiem i łupieżem.
Nasączona naparem gaza sprawdzi się jako okład przeciwzapalny na podrażnioną skórę.
Warto pić także sok z pokrzywy. Najlepiej wyciskać go samodzielnie w wyciskarce wolnoobrotowej – świeży jest bowiem najbardziej nasycony substancjami odżywczymi. Można w tym celu wykorzystać zarówno liście, jak i pędy rośliny. Żeby uniknąć pokłucia, najlepiej pracować w gumowych rękawiczkach. Nie należy jednak obawiać się nieprzyjemnych wrażeń podczas picia soku: pokrzywa w takiej formie nie parzy.
Foto: Melica / Shutterstock